Usafi, nguvu na mambo mazuri yameharibika

Mwanzo 6: 1-4

Hadithi iliyofupishwa

Ina urefu wa mistari minne tu, ni aya tu katika Biblia za kisasa, ambayo hupanga maandishi katika vifungu kwa urahisi badala ya kuweka mstari mmoja juu ya mwingine.

Mwanzo 6 inahusu gharika ya Nuhu, lakini aya hii inakuja kwanza na inanileta kwa ufupi. Nilisoma kwamba “wana wa Mungu” walichukua “binti za binadamu,” kwamba watoto waliozaliwa walikuwa “Wanefili”—wapiganaji mashuhuri sana, na kwamba wakati huu Mungu alifupisha uwezo wa kuishi wa wanadamu hadi miaka 120.

Kifungu hiki ni kipande tu. Sijui nifanye nini nayo. Inaonekana kama utangulizi wa hadithi ya Nuhu, lakini inaonekana haina uhusiano wowote na Nuhu au gharika. Uhusiano kati ya hawa “wana wa Mungu” na “binti za binadamu” hauko wazi. Ilikuwa nzuri au mbaya? Na neno “wana wa Mungu” linamaanisha nini? Mstari unaohusu Mungu kufupisha muda wa maisha ya wanadamu unanifanya nifikiri kwamba ilikuwa adhabu kwa ajili ya jambo fulani, lakini sijui ni nini.

Baadhi ya watu huzungumza kuhusu maana wazi ya maandiko. Na hakika baadhi ya aya ziko wazi vya kutosha. Lakini mara nyingi zaidi sioni uwazi katika usomaji wangu. Hata mistari ambayo ni "wazi" inaonekana kudokeza kina ambacho siwezi kuona.

Kujifunza Biblia kwa bidii, nakumbuka, hakukusudiwa kamwe kuwa kazi ya mtu binafsi. Ni jambo bora kufanywa katika jamii. Na jumuiya yangu inajumuisha mazungumzo makubwa kuhusu Biblia yaliyofanywa na wakalimani, wafafanuzi, na wasomi katika kipindi cha miaka elfu mbili iliyopita.

Cyril na usafi

Cyril alikuwa askofu mkuu wa Aleksandria kuanzia 412 hadi 444. Aliandika kwamba hawa “wana wa Mungu” walikuwa watu waliotokana na Sethi, mwana wa tatu wa Adamu. “Binti za wanadamu,” alisema, walikuwa wa ukoo wa Kaini. Hadithi inapoeleweka kwa njia hii, inakuwa ombi la usafi wa kikabila au kidini.

Cyril alikuwa mshupavu kidogo kuhusu usafi wa kidini. Labda ndiyo sababu aliwawinda Yohana, askofu mkuu wa Antiokia, na Nestorius, askofu mkuu wa Constantinople, kwa sumu na jeuri kama hiyo. Cyril pia alihusika na mauaji ya Hypatia, msomi wa kike mahiri na mkuu wa shule ya Neoplatoniki huko Alexandria.

Cyril hakuwa wa kwanza kuona mistari hii ikieleza mapatano na “maadili ya kilimwengu.” Kwa kweli, wafasiri wengi wa Kikristo katika karne za kwanza waliamini kwamba mistari hii iliwakilisha kufifia kwa tofauti kati ya “nasaba ya Kaini” isiyomcha Mungu na “nasaba ya Sethi” ya kimungu.

Matthew Henry, mchambuzi mahiri wa Biblia, alifuata tafsiri ya Cyril. Aliandika kwamba wana wa Mungu ni waumini wazuri wa Kikristo na binti za wanadamu ni makafiri. Anasema, “Waumini wasichague wenzi wa ndoa kwa sura ya pekee, na si bila ushauri wa wengine, na si miongoni mwa wasioamini.” Inaonekana kama ushauri mzuri, lakini kukumbuka kile Cyril wa Alexandria alifanya na aina hiyo ya tafsiri inanifanya nitafute mbinu nyingine.

Rashi na nguvu

Rashi ni jina la utani la Rabbi Shlomo ben Itzhaq, mwanazuoni wa karne ya 11. Ufafanuzi wake juu ya maandiko ulikuwa na ushawishi mkubwa kwa wafasiri wa Kiyahudi na Wakristo mwishoni mwa Zama za Kati. Alipata mara kadhaa katika maandiko ambapo kishazi "wana wa Mungu" kilimaanisha wafalme wenye nguvu au "wasukumaji na watikisaji" wengine wa wanadamu wa jamii. Walikuwa ni watu ambao uwezo wao mara nyingi uliwafanya wajifikirie wenyewe kuwa ni watu wa Mungu.

Fasiri ya Rashi ya mistari yetu minne katika Mwanzo 6 yadokeza kwamba wanawake hawakuwa na uwezo wa kupinga kutekwa nyara kwa nguvu na wanaume hao wenye nguvu. Wenye nguvu walichukua tu yeyote waliyemtaka hata wakati, kama Rashi alivyosema, “walikuwa tayari wameoana.” Katika ufahamu huu, gharika ilitanguliwa na kutiishwa kwa wanyonge na wenye nguvu.

Sasa hiyo ni tafsiri ambayo inaonekana inafaa leo. Ninaweza kuona matumizi mabaya ya madaraka katika mfano mmoja baada ya mwingine. Ninaweza kukubali tafsiri hii, lakini labda kuna ya ndani zaidi ambayo ninaweza kuiongeza.

Mambo mazuri yameharibika

Josephus alikuwa mwandikaji Myahudi aliyeishi karibu wakati uleule na Yesu. Tafsiri yake ilikuwa kwamba maneno “wana wa Mungu” yanarejelea viumbe vya kimalaika wa aina fulani. Miaka 200 hivi kabla ya Josephus, mwandikaji asiyejulikana wa kitabu kiitwacho The Book of Yubilees alisema kwamba Mungu alituma duniani kikundi cha malaika kinachoitwa “Walinzi.” Kazi yao ilikuwa “kuwafundisha wanadamu wafanye hukumu na adili juu ya nchi.”

Viumbe hawa wa mbinguni walikuwa na jukumu la kusaidia wanadamu. Walipaswa kuwafundisha wanadamu kuhusu mpangilio wa kisiasa, haki ya kijamii, kuwajali maskini, haki katika hukumu, na sifa zote zinazohitajika ili kuishi kwa upatano. Lakini, zasema Jubilee, mamlaka za kimalaika zenyewe zilishawishiwa na wanadamu na zikageuka kuwa waovu.

Kati ya tafsiri zote, hii inazungumza kwa nguvu zaidi kwangu. Katika tafsiri hii, “wana wa Mungu” wanawakilisha viwango vya kiroho vya nguvu hizo za kijamii, kisiasa, kibiashara, kidini na kiakili zinazotawala maisha yetu ya kidunia. Nguvu hizi za kijamii, kwa hali safi, zimekusudiwa kwa faida yetu, lakini zimevunjwa. Uchoyo wa kibinadamu, tamaa, majivuno, na ubinafsi umeshawishi mifumo yenyewe iliyoanzishwa ili kuokoa. Taasisi na mifumo iliyowekwa na Mungu kwa manufaa ya wanadamu kwa hakika huishia kuwafanya watu kuwa watumwa na kuwaangamiza. Hata makanisa hayana kinga.

Nimejiuliza kwa nini taasisi zilizoanza kwa nia safi mara nyingi huishia kuleta machafuko, fujo na uovu. Pia ninashangaa ni mambo ngapi ninayofanya kwa nia njema kabisa ambayo hayafikii lengo langu, na wakati mwingine hata kupotosha nia yangu. Angalau, tafsiri hii ya kale zaidi ya Mwanzo 6:1-4 ni ukumbusho mzuri wa wajibu wetu wa kusaidia kutengeneza ulimwengu.